Almanya Çifte Vatandaşlık

Almanya, artık hemen hemen herkesin kabul ettiği üzere bir göç ülkesi. Dünyanın pek çok yerinden yeni bir hayat kurmak isteyen göçmenleri çeken Almanya’da siyasi ve sosyal tüm haklara eksiksiz bir şekilde sahip olabilmenin yolu ise Alman vatandaşlığı sahibi olmaktan geçiyor. Almanya vatandaşlığı almak, oldukça zorlu bir süreç. Bürokrasi bir yana, göçmenlerin bir de psikolojik yükü var: Geldiği ülkenin vatandaşlığını bırakmak zorunda kalmak. Almanya çifte vatandaşlık, tam olarak da bu yüzden Almanya’daki göçmen kökenlilerin öncelikli talepleri arasında.

Bu göçmenlerin arasında en büyük oranı ise Türkiye’den gelenler oluşturuyor. Almanya’ya Türkiye kökenlilerin göçü 60 yılı aşkın bir süre içinde oldu, bu Almanya’ya yeni gelen her kuşağın farklı şartlarda göç ettiği, yani farklı yasalara tabi olduğu anlamına geliyor. Nitekim aradan geçen bu 60 yıllık sürede Alman Vatandaşlık Yasası da sürekli değişti. Kimileri önceki yıllarda Almanya çifte vatandaşlık hakkından yararlanabilirken kimileri ise bu fırsatı heyecanla bekliyor. Gelin, Almanya çifte vatandaşlık ile ilgili merak ettiğiniz soruların cevaplarına birlikte bakalım. 

Almanya vatandaşlık başvuru şartları nelerdir?

Neredeyse dünyanın her köşesinden göçmen kabul eden Almanya, belli şartlar altında Almanya vatandaşlığı alınmasına da imkan veriyor. 2023 tarihi itibariyle yürürlükte olan Vatandaşlık Yasası’na göre süresiz oturma iznine sahip ve yasal olarak en az 8 yıldır Almanya’da ikamet etmiş olmak Almanya vatandaşlığı için öncelikli koşul.

İkinci koşul ise maddi şartlara dair; herhangi bir sosyal yardım almıyor ve geçiminizi kendiniz sağlayabiliyorsanız ekonomik koşulları da sağlıyorsunuz. Son olarak dil şartını sağlamanız ve vatandaşlık sınavını geçmeniz bekleniyor. Buna göre en az B1 seviyesinde Almanca konuşmanız ve Almanya’nın hukuki ve toplumsal düzeniyle ilgili soruların yer aldığı sınavda yeterli puanı almalısınız. Tüm bu şartları sağlıyorsanız Alman Vatandaşlık Dairesi’ne Alman Anayasası’na bağlığınızı beyan ederek başvuru için gerekli şartları yerine getirebilirsiniz.

Almanya çifte vatandaşlık kabul ediyor mu?

Almanya çifte vatandaşlık imkanı sağlayan ülkelerden. Alman vatandaşlığı alan her 5 kişiden üçü, eski vatandaşlığını korumaya da devam ediyor. Yine de vatandaşlık hukukunda çifte vatandaşlık hakkının kural değil, istisna olduğunu ekleyelim.

Mevcut Vatandaşlık Yasası, bu konuda önemli ayrımlar getiriyor. Öncelikle başka bir ülkenin vatandaşı olduğunuz ve ikinci vatandaşlık olarak Alman vatandaşlığına geçtiğiniz duruma bakalım.

Alman Vatandaşlık Yasası, Avrupa Birliği üye ülkeleri ile İsviçre vatandaşlarına Almanya çifte vatandaşlık hakkı tanıyor. Birlik üyeleri ve İsviçre vatandaşlarına tanınan bu hakkın bir istisna olduğunu unutmayalım. Yine yasaya göre, Alman vatandaşlığı için başvuruda bulunan kişinin vatandaşı olduğu ülke, sözkonusu çifte vatandaşlık olduğunda, vatandaşlıktan çıkarmayı öngörmüyorsa çifte vatandaşlık mümkün olabiliyor.

Buna göre Brezilya, Arjantin, Meksika, İran ve Suriye gibi vatandaşlıktan çıkma hakkı vermeyen ülkelerden gelenler, Alman vatandaşlığı için gerekli şartları sağladıkları takdirde Almanya çifte vatandaşlık hakkından yararlanabiliyor. Ancak mevcut vatandaşlığın olduğu ülke eğer vatandaşlıktan çıkmayı öngörüyor ve bu durum maddi birtakım dezavantajlara sebep oluyorsa, yasa esneklik tanıyabiliyor. Vatandaşlığa sahip olunan ülkenin vatandaşlıktan çıkma talebini sürekli reddetmesi, vatandaşlıktan çıkmanın çok ağır şartlara bağlı olması, yabancının yaşı sebebiyle vatandaşlıktan çıkma işlemlerini yürütmesinin zor olması gibi sebeplerse yasa öngörülen diğer istisnalar arasında yer alıyor.

Son olarak sığınmacıların ve mülteci olarak tanınan kişilerin çifte vatandaşlık hakları genel olarak kabul ediliyor. Bu durumda dahi öncelikle Federal Göç ve Mülteciler Dairesi’nin, geldiğiniz ülkede geldiğiniz zamandaki şartların devam edip etmediğini kontrol etmesi ve devam ettiğine karar vermesi gerekiyor. Eğer ki şartlar aynı şekilde devam ediyorsa her iki vatandaşlığa da aynı anda sahip olmak mümkün olabiliyor. Yine de her halükarda bu istisnalar için ilgili makamlara müracaat etmek gerekiyor.

Eğer Alman vatandaşı iseniz ve ikinci bir vatandaşlığa geçmeyi planlıyorsanız ise resmi makamlardan izin almadan ikinci bir vatandaşlık sahibi olursanız, Alman vatandaşlığını kaybedebilirsiniz. Nitekim vatandaşlık yasasına göre bir Alman vatandaşı eğer başvuru yoluyla başka bir ülkenin vatandaşlığına hak kazanırsa, Alman vatandaşlığını otomatik olarak yitiriyor. Bu duruma maruz kalmamak için yeni vatandaşlığınızın başvurusunu gerçekleştirmeden önce Federal İdari İşler Dairesi’ne başvurarak Alman vatandaşlığınızın korunması için izin talebinde bulunmanız gerekiyor. Talebinizin olumlu karşılanması durumunda, Alman vatandaşı olarak kalabileceğinize dair bir izin belgesi alarak Almanya çifte vatandaşlık hakkından yararlanabilirsiniz.

Türkiye Almanya çifte vatandaşlık mümkün mü?

Alman vatandaşlık yasası, yıllar içinde pek çok kez değişime uğradı. Vatandaşlıkla ilgili yasalar tüm ülkelerin vatandaşları için geçerli, ancak mevcut durumda Türk vatandaşlığından vazgeçmeden Alman vatandaşlığına geçmek mümkün olmuyor. 

Yani Türk vatandaşları Almanya çifte vatandaşlık hakkından faydalanamıyor. Bu yüzden Almanya’da yaşayan Türkiye kökenli toplumun büyük bir kesimi, Türkiye ile bağlarının kopmaması için Alman vatandaşlığı almadan hayatını sürdürüyor. Bu da Almanya’da belli konularda hak kaybı yaşanması anlamına geliyor. 

Türkiye ise Almanya’nın aksine Türk vatandaşlığından çıkmayı kolaylaştırıyor ve vatandaşlıktan çıkan kişilerin kazanılmış haklarını korumak için çeşitli uygulamalar yürürlüğe koyuyor. Almanya vatandaşlığına geçerek Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığından çıkanlar için düşünülen Mavi Kart uygulaması, vatandaşlıktan çıkan kişilerin oy verme hakkı hariç hemen hemen her haktan yararlanmasını sağlıyor. Türkiye süreci kolaylaştırsa da bir göç toplumu olan Almanya’da en büyük göçmen topluluğu olan Türkiye kökenlilerin Almanya çifte vatandaşlık hakkından yararlanamamaları önemli bir tartışma konusu.

Almanya’da çifte vatandaşlık kalktı mı?

Almanya Vatandaşlık Yasası, 1914’ten beri çifte vatandaşlığı “herkesin sadece bir vatandaşlığı olmalı” prensibiyle reddediyor. Buna göre Almanya çifte vatandaşlık, sadece belli zaman dilimlerinde ve belli şartlarda mümkün olabilen bir istisna haliydi. Bu istisnaların sınırı ise 2000 yılında hayata geçen reform paketiyle iyice daraltıldı. 2000 yılından itibaren aslen Türk olduğu halde Alman vatandaşlığına sahip olan ve Türk vatandaşlığına geçenler Alman vatandaşlığını otomatik olarak kaybetmeye başladı. Bu reform ile 2000 yılında yaklaşık 50.000 kişinin Alman vatandaşlığını kaybettiği tahmin ediliyor.

Buna göre kritik tarih, 2000 yılı. 2007 yılında yürürlüğüne giren göç yasası ile birkaç değişiklik yapılan Vatandaşlık Yasası’nın öngördüğü değişiklikler 2000 yılını bir milat haline getiriyor. Bu reformdan önce hem Türkiye hem Almanya vatandaşlığı olan kişiler her iki vatandaşlığı da koruyabiliyorken, bu tarihten sonra yapılan başvurularda Alman vatandaşlığını kaybetme riski bulunuyor. Yani Almanya çifte vatandaşlık kendiliğinden ortadan kalkmış oluyor. Bu durum yalnız Türk vatandaşlarını değil, Almanya’da yaşayan ve vatandaşlık almak isteyen diğer ülke vatandaşlarından başka Almanları da etkiliyor.

Yeni reform paketinden neler bekleniyor?

Türkiye kökenlilerin Almanya çifte vatandaşlık hakkı, uzun yıllardır siyasetin konusu. Yeni hükümet, çoklu vatandaşlığın önlenmesi prensibini bırakarak Alman vatandaşlığına geçen herkesin sahip olduğu ilk vatandaşlığı da koruyabilmesini sağlamayı hedefliyor. Buna göre yeni reform paketinde vatandaşlık alınması kolaylaştırılıyor; vatandaşlık almak için 8 yıl olarak şart koşulan yasal ikamet süresi, beş yıla iniyor. Almanca diline hakim ve topluma uyum sağlamış kişilerin vatandaşlık başvurularında bu sürenin üç yıla inmesi planlanıyor. Vatandaşlık başvurularında kendi başına geçimini sağlayabilme ve sosyal yardım almama şartları, yeni pakette de aynen korunuyor.

Öte yandan Almanya’daki Türklerin merakla bekledikleri haber bu paketin içinden çıkacak gibi gözüküyor. Zira teklif yasalaşırsa, Almanya çifte vatandaşlık tekrar mümkün olacak. Güncel olarak hem Türk vatandaşlığı hem Alman vatandaşı olanlar ise 1 Ocak 2000 tarihinden önce Alman vatandaşlığını elde etmiş oldukları için haklarını koruyorlar. Yeni yasa ile 2000 yılından önceki duruma dönülmesi bekleniyor.

Almanya çifte vatandaşlık nasıl alınır?

Almanya çifte vatandaşlık hakkından yararlanabilmek için, yukarıda sayılan ülkelerden birinin vatandaşlığına sahip olmak veya istisna hallerinden yararlanmak gerekiyor. Türkiye kökenli Türkler Almanya çifte vatandaşlık hakkından yararlanamazken, Bulgaristan gibi Avrupa Birliği üyesi ülkelerin vatandaşlığına sahip olan Türkler ise Almanya vatandaşlığına geçerken ilk vatandaşlıklarını da koruyabiliyor. 

Almanya vatandaşlık başvurusu nasıl yapılır?

Almanya vatandaşlığa başvuru işlemlerini her eyalette farklı bir idari birim yönetiyor olabilir. Bulunduğunuz eyalette vatandaşlığa kabulden sorumlu idareyi öğrenebilmek için belediyeden veya Yabancılar Dairesi’nden bilgi alabilirsiniz. Bölgenizdeki Göç Danışma Merkezi de destek alabileceğiniz kurumlar arasında. Vatandaşlık başvurularında doldurmanız gereken formu, ilgili Vatandaşlık Dairesi’nden temin edebileceğiniz gibi online olarak da edinebilirsiniz. Başvurunuzu tamamlamadan önce form ile birlikte teslim etmeniz gereken belgeleri tamamlamayı unutmayın, bu konuda başvuru yapacağınız birimdeki yetkililerden öneri almanız da mümkün.

Bu sürecin tamamlanmasının ardından, başvurunuzu gerçekleştirdiğiniz Vatandaşlık Dairesi gönderdiğiniz evrakları inceler ve gerekli şartları sağlayıp sağlamadığınızı kontrol eder. Sonuç olumlu ise vatandaşlığa geçebileceğinize dair bir teminat belgesi alırsınız; bu belge mevcut vatandaşlığınızı sonlandırmak için başvuru yapabilmeniz amacıyla hazırlanır. Vatandaşlıktan çıkma işlemleriniz tamamlandıktan sonra alacağınız onay belgesi ile süreciniz başarılı bir şekilde noktalanır.

Eğer vatandaşı olduğunuz ülke vatandaşlıktan çıkma başvurunuzu reddeder, işleme koymaz veya işlem süresi olağan sürelerin üzerine çıkarsa, sizinle ilgili işlemleri yürüten Vatandaşlık Dairesi’ne durumu bildirerek Almanya çifte vatandaşlık hakkında destek alabilirsiniz.

Güncel durumda Türkiye’den gelip Alman vatandaşlığı almak için Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığından çıkmak zorunda kalınıyor. Ama gönül bağları öyle kolay kopmuyor! Almanya’dan Türkiye’ye veya Türkiye’den Almanya’ya gerçekleştireceğiniz uluslararası para transferi işlemlerinizde TransferGo yanınızda! Üstelik TransferGo ile şimdi fiyat avantajının yanında gelir elde etmeniz de mümkün.

Arkadaş davet programımız ile TransferGo’ya davet ettiğiniz ve TransferGo’yu kullanmaya başlayan her kişi için 400₺/22€ kazanabilirsiniz. Uluslararası para transferi işlemlerinde yüksek maliyetlere katlanmak yerine avantajlardan yararlanmak için hemen şimdi TransferGo’ya kayıt olun.